Trong 4 phim Việt đánh vào thị trường Tết đợt này, chỉ có Về Quê Ăn Tết là mang đúng tinh thần Tết. Dù lúc biên kịch – đạo diễn đi chào hàng, không hãng phim nào muốn nhận vì đề tài tình thân ngày Tết đã trở nên cũ kỹ, chỉ có Studio 68 là nhìn ra tiềm năng của nó và bắt tay thực hiện với kinh phí thấp, điểm đáng xem tập trung vào chính tên tuổi của Ngô Thanh Vân, Jun Phạm cùng một dàn diễn viên hài có tiếng. Vậy Về Quê Ăn Tết là bộ phim có chất lượng như thế nào?
Nội dung phim
Đúng như ekip làm phim thừa nhận, Về Quê Ăn Tết có một nội dung rất quen, thường được sử dụng trong phim truyền hình cách đây 10 – 20 năm: con cái có về quê ăn Tết với cha mẹ hay không. Câu chuyện nói về hai chị em Đậu Xanh – Đậu Đỏ sống dưới quê, nhưng lên Sài Gòn chạy xe mưu sinh. Chị cầm lái, em làm lơ xe, cuộc sống của họ là những ngày phải chiến đấu với tốc độ, thời gian, nhưng dù cô chị có là tay lái lụa đến đâu, thì công việc của họ cũng vô cùng ế ẩm. Đã nhiều cái Tết trôi qua mà Đậu Xanh chưa chịu về nhà, vì cha không nhận “giới tính” của cô. Mùa xuân năm nay, hai chị em nhận lời cho một vị khách lạ bao nguyên xe để từ Sài Gòn về Cà Mau ăn Tết với vợ. Chuyến xe bất ngờ có sự xuất hiện của 4 hành khách quái dị, lăm le chiếc hộp gia bảo của người khách bao xe. Đề phòng bất trắc, hai chị em quyết định chạy một mạch về Cà Mau mà không cho xe dừng lại. Chuyến xe oái oăm mà cũng vô cùng xúc động ấy bắt đầu lăn bánh.
Nếu đề tài về quê ăn Tết là một đề tài không còn xa lạ, thì phim hành trình lại ít khi được khai thác ở Việt Nam. Xét một cách công bằng, với sự non kém của điện ảnh Việt và mặt bằng chung của phim Việt mấy năm gần đầy, Về Quê Ăn Tết có rất nhiều điểm đáng xem: yếu tố gia đình, hành động, kinh dị, hài hước… đặc biệt là bối cảnh diễn ra trên một chuyến xe đò. Đấy là điều đáng khen, và vẫn có thể thu hút các khán giả dễ tính. Tuy nhiên, nếu suy ngẫm kỹ lại, phim vẫn thuần túy hài và thêm vào một hai phân đoạn gây xúc động, còn lại chỉ là những tiếng cười vui xong rồi quên. Kể cả khi phim có hai ý tưởng độc đáo thì cũng không khai thác tốt nhất có thể. Chuyến xe đò với bao buồn vui của người tài xế, chủ xe, lơ xe… đã từng được một phim truyền hình Việt Nam làm rất tốt, nhưng lại hết sức mờ nhạt trong Về Quê Ăn Tết; các luật giao thông, vận tải đều bị cho qua. Phim hành trình lại phải nhường chỗ cho những mảng miếng gây cười, khán giả xem mà chẳng biết mình phải chờ đợi điều gì ở phim. Bạn chờ xem khi nào ông khách tới được Cà Mau? Chờ xem những cảnh phố xá, đường quê xuyên các tỉnh miền tây đẹp đến mức nào? Chờ xem 4 vị khách lạ mặt ấy rốt cuộc có âm mưu gì? Chờ xem những vị khách bất ngờ lên xe sẽ có những mảnh đời, câu chuyện như thế nào? Hoàn toàn không có!
Bất cứ phim hành động kịch tính cũng cần một mốc thời gian, ví dụ như thời gian cho quả bom phát nổ chẳng hạn. Nhưng ở Về Quê Ăn Tết thì không. Ban đầu, Đậu Đỏ nói thường thì chạy 9 tiếng sẽ tới, còn chậm chẳng biết đến bao giờ. Nhưng xe cứ gặp đủ chuyện để cứ chạy miết, mà không quan tâm đến vấn đề thời gian, hoặc đúng hơn là cũng chẳng có gì gấp rút để phải quan tâm đến nó. Các cảnh ven đường lướt vội qua, bị làm mờ khiến khán giả không nhận ra xe đã đi đến đâu, có địa điểm nào quen thuộc, hay chỉ đơn giản là cánh đồng, là người ta đang phơi đồ ven đường… Không có một chút gì của miền Tây thể hiện trong phim, mà chỉ là vài cảnh Tết rất giả được dựng lên, vài cảnh địa danh nổi tiếng được ghi hình mà không có sự xuất hiện của chiếc xe. Tất cả đều được làm một cách rất “ăn gian”. Khi xe dừng lại, ngôi nhà hiện ra cũng chẳng phải là ngôi nhà đậm màu sắc Cà Mau, đấy không phải là Cà Mau! Và những vị khách xuất hiện lại chỉ đóng một vai trò duy nhất: tạo tiếng cười. Những câu chuyện của họ nhạt, và gợi lên để rồi chính biên kịch lãng quên nó.
Diễn viên và diễn xuất
Có một người bạn nói với tôi, trong tất cả các phim, Ngô Thanh Vân dù đóng vai gì cũng phải rất đẹp. Và tôi đồng ý điều đó. Không bàn cãi về diễn xuất của chị, khi chị thật sự là một viên ngọc sáng của điện ảnh Việt, có sắc, có máu liều và tinh thần yêu nghề. Tuy nhiên, dù vai diễn có số phận thế nào, chị vẫn hiện ra thật xinh đẹp. Nhất là những vai diễn gần đây như trong Tấm Cám, Cô Ba Sài Gòn… dù đã “lên chức” mẹ, nhưng chị vẫn xuất hiện kiêu sa, lộng lẫy và sắc sảo. Tôi đã mong sẽ được thấy một anh xế quái thật quái không chỉ trong tính cách và ngoại hình, để rồi thất vọng. Chị có một tạo hình tomboy, trang điểm nhạt, nhưng không toát lên được phong cách của một tài xế. Da chị không rám nắng, mắt chị không có bọng, vai chị không rụt lại.
Jun Phạm chưa bao giờ diễn thật tốt, nhưng mỗi vai diễn của anh đều tròn đầy. Vai lơ xe lần này cũng vậy, trừ việc anh quá trắng. Nếu Ngô Thanh Vân thể hiện một Đậu Xanh tomboy thì anh là một Đậu Đỏ lanh lẹ, đáng yêu. Hai diễn viên xuất hiện cùng nhau ở hầu hết các cảnh quay, và chỉ hơi tiếc một chút, giá mà vai diễn của Ngô Thanh Vân đậm nét hơn một xíu, còn hiện tại thì cán cân chính – phụ vẫn còn hơn… cân bằng.
5 cha con do nghệ sĩ Trung Dân đóng vai người cha ổn, cũng là tuyến truyện lôi kéo sự chú ý của khán giả nhất. Họ cùng với hai chị em Đậu cũng có một có một cảnh cực kỳ xúc động, và cũng là cảnh hay nhất trong phim. Nhưng dường như, các diễn viên vẫn là chính họ trong các vai diễn trước đây, chưa tạo được nét gì mới. Còn những vai nhỏ hơn như tuyến của cô Phi Phụng, chú Hữu Châu, chú Bạch Long, Will… rất duyên dáng, nhưng lại xuất hiện quá chớp nhoáng. Đồng ý là thời lượng dành cho họ không cần nhiều, nhưng vai trò của họ cần phải nặng. Vậy mà họ xuất hiện chủ yếu để tạo ra chút oái oăm, chút màu sắc cho phim mà thôi, chứ thật sự không đọng lại gì.
Trong dàn phụ, người có số phận nhất là vai diễn của Chí Tâm. Tuy nhiên, cuối phim lại bỏ ngỏ việc nhân vật này có “ăn cắp” hay không, làm phim trở nên vô lý và mơ hồ.
Âm thanh, hình ảnh, kỹ xảo
Nhận xét sơ bộ, đây là phim Tết và mang màu sắc đặc trưng của dòng phim này: sặc sỡ, chói mắt, sến súa. Hình ảnh không được trau chuốt do đây là phim làm vội và kinh phí thấp (bạn có chấp nhận được lý do này không, tôi thì không). Kỹ xảo không có gì đặc sắc. Tính hành động không thật sự cao. Những pha lạng lách, bẻ lái quay rất lướt; nhân vật chỉ ngồi trên xe – người lái, người hét, chứ không có nhảy qua xe khác, leo lên nóc xe hay đu dưới gầm xe đâu nha. Đoạn xe bị đứt thắng thì khi nó dừng lại cũng cách sông rất là xa (để đảm bảo sự an toàn cho diễn viên?)
Có nên xem Về Quê Ăn Tết hay không?
Nên, nếu bạn muốn tìm phim hay nhất nhì mùa Tết này.
Nên, nếu bạn xem với một tâm trạng thoải mái, không đặt nhiều kỳ vọng (có khi còn bất ngờ và thích thú nữa chứ).
Nên, nếu bạn không trông mong quá nhiều vào những pha hành động vốn là đặc trưng của Ngô Thanh Vân mà chỉ tìm về các yếu tố hài hước, cười sảng khoái.
Nên, nếu bạn còn đang lưỡng lự có nên về quê, có nên ở nhà trong những ngày xuân.